قاصدک چیست
از دیرباز پروژه های متنوعی با عناوینی چون لینوکس فارسی، سیستم عامل بومی، لینوکس ملی و نظائر آن با هدفهای گوناگون در کشور شکل گرفته اند. بسیاری از این پروژه ها با هدف ترغیب کاربران به مهاجرت دائمی از ویندوز به لینوکس تعریف شده و تا حدودی نیز موفق بوده اند. برخی هم به اشتباه گام در راه فارسی سازی محیط کاربری لینوکس گذاشته و کاربر را با سردرگمی دوچندان مواجه ساخته اند. دلیل عدم موفقیت برخی از پروژه ها را میتوان در بزرگ کردن Scope برخی از پروژه ها و هدف گذاری دور از دسترس برای مهاجرت 100% و یا از آنطرف، سطحی نگری در حد فارسی سازی محیط بشمار آورد.
اینبار شرکت قاصدک سامانه با رویکردی متفاوت در انجام این مهم همت گمارده است.
اساسا بومی سازی مقوله ای است که بار معنائی آن بیانگر این مفهوم است که کاربر بومی بتواند با محیط آن ارتباط برقرار کرده و نیازهای عادی خود را مرتفع نماید. قاصدک Scope پروژه خود را نه آنقدر بزرگ فرض کرده که کاربران با استفاده از این سیستم عامل بصورت 100% از ویندوز به لینوکس مهاجرت کنند و نه آنقدر سطحی که محیط آنرا فارسی کند. هدف اصلی قاصدک ترغیب کاربران به استفاده از سیستم عامل جایگزین ویندوز برای تامین امنیت بیشتر در دسترسی به دنیای نا امن اینترنت در درجه اول و مهاجرت در صورت تامین نیازها در گام بعد است.
وقتی کاربر محیط ویندوز در طول روز ناچار باشد یکی دو بار سیستم خود را Reset کند (بدلائلی چون هنگ کردن و یا آلودگی به بدافزار در هنگام دسترسی به اینترنت)، شاید بتوان او را متقاعد کرد که علاج واقعه قبل از وقوع کند و صرفا بخاطر استفاده از اینترنت یکبار سیستم خود را Reset کند. اینکار در محیطهای اداری بسیار معمول است. چرا که بسیاری از محیطهای اداری، با بکارگیری از دو شبکه یا دو کامپیوتر مجزا، کارمندانشان را مجبور به Reset کردن سیستم میکنند. اما از آنجائیکه سیستم عامل آنها برای کار با اینترنت و شبکه داخلی یکیست، تهدیدات امنیتی کماکان به قوت خود باقیست.
هدف اصلی سیستم عامل بومی قاصدک، صرفا تولید یک توزیع جدید بر مبنای لینوکس، فارسی سازی آن و یا بازنویسی یک سیستم عامل جدید نیست بلکه علاوه بر تامین امنیت کاربران در هنگام دسترسی به اینترنت، فرهنگ سازی تدریجی برای مهاجرت 100% از ویندوز به لینوکس نیز هدف گذاری شده است. هدفی که تاکنون میلیاردها ریال برای آن هزینه شده و هنوز موفقیت چندانی حاصل نشده است.
نکته مهم در تولید قاصدک، بکارگیری خط تولید سیستم عامل قاصدک در تولید توزیع خاص با شرائط ویژه برای سازمانها و دوائر دولتی است. این امر از آنجهت مهم است که هر سازمان دولتی میتواند بسته به شرائط و نیازهای داخلی خود، سیستم عاملی منحصر بفرد برای خود سفارش دهد و ظرف کمتر از یک هفته، آنرا تحویل بگیرد. بعنوان مثال یک سازمان میتواند سیستم عاملی برای منشیان خود سفارش دهد که فقط امکان استفاده از ابزارهای Office داشته و ضمنا بتواند اینترنت را بصورت امن در دسترس قرار دهد. بعلاوه کاربر خود را از امکاناتی نظیر Copy/Paste و Screen Capture و استفاده از پورتهای LPT, COM, USB و DVD و نیز دسترسی به کلیه سرویسهای داخلی شبکه محروم ساخته و تنها اجازه نوشتن و خواندن از یک FileServer مرکزی در شبکه را به وی اعطاء نماید. در اینصورت هارددیسکهای ایستگاههای کاری این سازمان حذف شده و تمامی سیستمها تنها با یک DVD یا یک USB مجهز خواهند شد.
بومی سازی های متنوعی برای کاربران خانگی که با ویندوز آشنائی دارند در این سیستم عامل صورت گرفته است تا ضمن کاربری آسان، این دسته از کاربران را به استفاده از لینوکس (و نه لزوما مهاجرت 100% از ویندوز به لینوکس) ترغیب نماید. مشخصات سیستم عامل قاصدک به شرح زیر است:
1. سیستم عامل بومی قاصدک برمبنای توزیع لینوکس KUBUNTU پایه گذاری شده است.
2. آخرین نسخه پایدار کرنل 3.0 لینوکس در سیستم تعبیه شده است.
3. وصله (Patch) هایی برای رفع ایراداتی نظیر Rendering کارت گرافیک، رفع داغ کردن پردازنده و نظائیر اینها به سیستم اضافه شد.
4. آخرین و پایدارترین نسخه Driver سخت افزارهای معمول در بازار ایران به آن افزوده شده تا کاربر بدون نیاز به دانش فنی لینوکسی بتواند براحتی از سخت افزارهای معمول در سیستم استفاده نماید.
5. انواع نرم افزارهای مورد نیاز یک کاربر عادی برای استفاده از اینترنت مانند Google Chrome, Firefox, IM, Download Manager و نظائراینها در آن گنجانده شده است.
6. تمامی افزونه های مورد نیاز برای مرور سایتهای پیشرفته دارای Flash و فرمتهای خاص در آن تعبیه شده است.
7. فانتهای مورد نیاز در مرورگرهای FireFox و Chrome برای وضوح بیشتر تعبیه شده است.
8. نرم افزارهای حرفه ای با انواع افزونه های مالتی مدیا برای پشتیبانی از تمامی فرمتهای معمول صوت و تصویر به آن افزوده شده است.
9. رابط کاربری مناسب جهت استفاده آسان کاربران آشنا به ویندوز به همراه تنظیمات لازم برای پشتیبانی کامل از زبان و قلمهای متنوع فارسی به آن افزوده شده است.
10. به جهت تامین امنیت، امکاناتی چون FileSharing و SSH Server از سیستم حذف شده است تا کاربرانی که در شبکه های اداری از سیستم عامل استفاده میکنند، نتوانند به کامپیوترهای شبکه دسترسی داشته یا دیگران به این سیستم دسترسی داشته باشند.
11. هرچند بسیاری از ادارات شبکه های داخلی و اینترنت خود را بصورت فیزیکی از هم جدا کرده اند اما یکی از معضلات دسترسی به اینترنت در شبکه های اداری، گسترش بدافزارها و ویروسها بخاطر دسترسی کاربران از یک سیستم عامل درهنگام استفاده از اینترنت و شبکه داخلی است. با استفاده از این سیستم عامل بصورت Live، دیگر امکان نفوذ بد افزارها به شبکه داخلی منتفی خواهد شد.
12. نرم افزارهای اسلامی و فارسی مانند قرآن و دیکشنری به سیستم افزوده شده اند.
13. نرم افزارهای متنوع برای پشتیبانی از فرمتهای Microsoft Office در سیستم تعبیه شده اند.
14. امکان شخصی سازی سیستم عامل برای مواردی چون بستن پورتهای USB, COM و یا DVD و نیز جلوگیری از Screen Capture و یا Copy/Paste برای سازمانهایی که به اینگونه موارد بعنوان یک نیاز حراستی توجه دارند، وجود دارد.
15. ابزاری برای شبیه سازی محیط ویندوز برای نصب نرم افزارهای مایکروسافتی در آن تعبیه شده که درصورت نیاز، کاربر بتواند نرم افزارهای تحت ویندوز را در سیستم عامل قاصدک استفاده نماید. هرچند ممکن است ناسازگاریهایی هم در این میان وجود داشته باشد که قابل رفع است.